توده های خوش خیم پستان
اختلالاتی که اغلب در سینه ایجاد می شود شامل توده هایی است که ممکن است خوش خیم باشند. بیشتر این توده ها خطرناک نیستند و سرطانی نمی شوند. همچنین به درمانی خاصی نیاز ندارند. اما بیشتر خانم هایی که با لمس این توده ها در سینه خود به پزشک مراجعه می کنند حالتی مضطرب و نگران دارند و تصور می کنند این توده ها همگی سرطانی هستند و باید برای درمان سرطان سینه شیمی درمانی را آغاز کنند. بهتر است برای آگاهی از فرآیند به وجود آمدن این توده ها با ساختمان پستان آشنایی پیدا کنیم. توده‌های خوشخیم پستان یکی از شایع‌ترین مشکلات در میان زنان هستند که اغلب نگرانی‌هایی در مورد سرطان سینه ایجاد می‌کنند. این توده‌ها معمولاً غیرسرطانی بوده و می‌توانند به دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، کیست‌ها یا فیبروآدنوم‌ها ایجاد شوند. شناخت علائم و مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند به کاهش استرس و مدیریت صحیح این وضعیت کمک کند.
توده های خوش خیم پستان به چه دلیل ایجاد می شود؟
پستان یک غده عرق تغییر شکل یافته است که در هر دو جنس مرد و زن دیده می شود. این عضو در مردان به صورت ابتدایی باقی می ماند اما در زنان پس از بلوغ، رشد و تمایز می یابد. در مردان و کودکان هر دو جنس، نوک پستان (nipple) کوچک است ولی هاله پستان (areola) به اندازه زمان پس از بلوغ است.
در زنان شکل این عضو وابسته به تفاوت های فردی، نژادی و سنی است. پستان در زنان ممکن است نیمکروی، مخروطی، پاندولی و یا پهن و مسطح باشد. گاهی ربع فوقانی پستان به طرف بالا و خارج امتداد یافته، در امتداد کناره تحتانی عضله سینه ای بزرگ قرار می گیرد. سطح عمقی پستان کمی مقعر است و در جلوی عضلات سینه ای بزرگ، دندانه ای قدامی و مایل خارجی شکم قرار می گیرد.
هر غده پستانی دارای 15 تا 20 لوب نامنظم است. هر لوب پستان دارای بافت غددی از نوع لوله ای – حبابی است که توسط بافت همبند به یکدیگر متصل شده اند. در هر لوب، لوبول های متعدی هستند که داخل آن ها غدد شیری در دوره بعد از زایمان تولید شیر می کنند.
نوک پستان یا پاپیلای پستان یک برجستگی استوانه ای یا مخروطی شکل است که کمی پایین تر از مرکز سطح قدامی پستان قرار دارد و هاله ای تیره رنگ قهوه ای دور آن را فرا گرفته است. رنگ آن برای هر فرد متفاوت است و می تواند کمی کم رنگ یا پر رنگ باشد.
به همین خاطر است که همواره به انجام خودآزمایی پستان توسط خود بیمار توصیه می شود. تشخیص زودهنگام و به موقع توده ها از پیشروی بیماری و سرطانی شدن آن ها جلوگیری می شود.
بررسی توده های سینه در خانم ها
هر توده قابل لمسی در سینه صد درصد سرطان نیست. بیماری های بسیار شایع دیگری به غیر از سرطان وجود دارد که می توانند به صورت یک توده ظهور کنند. معمولا توده هایی که در سینه خانم ها یافت می شوند به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند.
خوش خیم
درصد بسیار کمی از این توده ها سرطانی هستند. به طور کلی توده های خوش خیم پستان بسیار شایع ترند. توده های خوش خیم خود به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که شامل فیبروکیستیک ها، فیبروآدنوم ها و همچنین توده های ناشی از التهاب و عفونت هستند. در واقع کیست ها و فیبروکیست ها تغییرات طبیعی هستند که در روند کاهش غدد شیری و با افزایش سن رخ می دهند و جای نگرانی وجود ندارد. در این مقاله سعی داریم به شرح ویژگی توده های خوش خیم پستان بپردازیم. توده‌های خوشخیم سرطان سینه، معمولاً نیاز به درمان فوری ندارند. در اغلب موارد، توده‌های خوشخیم سرطان سینه نشانه‌های خاصی از بدخیمی یا سرطان ندارند.
بینابینی
توده های بینابینی که به خودی خود خوش خیم هستند ولیکن بالقوه امکان بدخیم شدن دارند. این توده ها تقسیم سلولی بالاتری دارند و این تقسیم سلولی گاها از روال عادی خود خارج می شود. مفهوم سرطان این است که اگر تقسیم سلولی از روال عادی خود خارج شد، کم کم توده ایجاد می کند و قدرت این را دارد که به دیگر نقاط بدن دست پیدا کند و به شکل غیر طبیعی رشد کند. توده های بینابینی می توانند جدی باشند یا با یک جراحی ساده برطرف شوند. البته اگر به آن ها بی توجهی شود درصدی از آن ها می توانند تبدیل به سرطان شوند.
بدخیم
توده های بدخیم پستان توده هایی هستند که امکان دسترسی به مناطق و گسترش به مناطق اطراف خود را به صورت غیر قابل مهار دارند که به اصطلاح امکان متاستاز شدن به نقاط دیگر بدن را دارند. اما این مسله نباید موجب نگرانی افراد شود. زیرا با پیشرفت علم و درمان های پیشرفته سرطان امکان سرکوب کردن بیماری وجود دارد. به شرط آنکه سرطان به موقع تشخیص داده شود و با مشاهده هر یک از علائم غیر عادی در سینه، به یک جراح سینه مراجعه گردد تا بررسی های لازم انجام شود.
انواع توده های خوش خیم پستان
توده های فیبروکیستیک: یکی از بیماری هایی که درد بسیاری را در سینه ایجاد می کند و بیمار را مجبور به مراجعه به پزشک می کند، توده های فیبروکیستیک است. فیبروکیستیک بیماری نیست و یک روند طبیعی محسوب می شود. یک تغییر طبیعی که در روند رشد سرطان سینه رخ می دهد. همانطور که سن بالاتر می رود و به یائسگی نزدیک تر می شود، تغییرات پیری در تمام نقاط بدن نیز ظاهر می گردد. این تغییرات در سینه هم بروز می کند. زمانی که یک سری از مناطقی که به صورت غدد شیری می خواهند از بین بروند، به جای آن ها حباب هایی تشکیل می شود. داخل این حباب ها آب جمع شده و تشکیل کیست را می دهد. بنابراین این کیست های 2 تا 6 میلی متری و حتی 3 سانتی تا زمانی که به شکل کیست ساده هستند نیاز به هیچ اقدام دارویی و جراحی ندارند. اما زمانی که بیمار درد داشته باشد ممکن است برای کاهش درد او دارویی تجویز شود و یا کیست با یک سوزن تخلیه شود.
فیبرو آدنوم ها: یکی از شایع ترین توده های خوش خیم پستان هستند که اغلب در خانم های بین سنین 20 تا 35 دیده می شود اما در نوجوانان نیز ممکن است دیده شود. به وجود آمدن فیبروآدنوم ها قبل از سن 25 سالگی بسیار شایع تر است و همواره موجب ترس و نگرانی هایی زیادی در آن ها می شود. اگر فیبروآدنوم ها به صورت دقیق تشخیص داده شوند، قابل پیشگیری هستند اما اگر توده رو به پیشرفت و رشد باشد، اقدام درمانی جراحی مورد نیاز است.
علائم توده های خوش خیم سینه
توده های خوش خیم پستان معمولا منظم هستند، نامنظمی نداشته و خردگی نشر نیز ندارند. تمامی خانم ها ممکن است در طول زندگی خود دچار توده های پستان شوند. وجود هر یک از علائم زیر نشان دهنده این نیست که یک خانم دچار سرطان سینه شده است اما همواره توصیه می شود با مشاهده هر یک از علائم ذکر شده به یک فوق تخصص جراحی پستان مراجعه کرده تا معاینات لازم صورت گیرد.
تشخیص توده های خوش خیم سینه
تشخیص توده‌های خوشخیم سرطان سینه معمولاً از طریق انجام معاینه فیزیکی سینه، ماموگرافی، سونوگرافی و در برخی موارد بیوپسی (برداشتن نمونه بافت) انجام می‌شود. در صورتی که یک توده خوشخیم تشخیص داده شود، پزشک ممکن است توصیه کند که با تکرار معاینات و تصویربرداری‌های مرتب، تغییرات آن را پیگیری کنید..
مهمترین نکته این است که هر توده جدیدی که در سینه خودتان مشاهده کنید بایدر نظر داشته باشید که مشاوره پزشکی حرفه‌ای و تشخیص دقیق تنها توسط پزشک متخصص میسر است. لذا در صورتی که هر گونه تغییر یا توده‌ای در سینه خود مشاهده می‌کنید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب ارائه شود..
آیا توده‌های خوشخیم سرطان سینه می‌توانند به توده‌های بدخیم تبدیل شوند؟
بطور کلی، توده‌های خوشخیم سرطان سینه به توده‌های بدخیم (سرطانی) تبدیل نمی‌شوند. توده‌های خوشخیم سرطان سینه و توده‌های بدخیم سرطان سینه دو نوع مستقل از یکدیگر هستند و در بیشتر موارد توده‌های خوشخیم نیاز به درمان فوری ندارند و به طور کلی بی‌خطر هستند.
با این حال، در برخی موارد نادر، توده‌های خوشخیم سینه می‌توانند تبدیل شوند و به توده‌های بدخیم تحول کنند. این اتفاق، اگرچه نادر است، اما ممکن است رخ دهد. برخی از عواملی که ممکن است باعث افزایش ریسک تبدیل توده خوشخیم به بدخیم گردند، عبارتند از:
تغییرات در شکل و اندازه توده خوشخیم:
اگر یک توده خوشخیم در سینه تغییر شکل، اندازه یا خصوصیات دیگری نشان دهد، ممکن است به عنوان نشانه‌ای از تبدیل به توده بدخیم در نظر گرفته شود..
سابقه خانوادگی: در صورت وجود سابقه خانوادگی از سرطان سینه، خطر تبدیل توده خوشخیم به بدخیم افزایش می‌یابد.
فاکتورهای ریسک بالا: در صورت داشتن فاکتورهای ریسک بالا برای سرطان سینه مانند ژن‌های BRCA1 و BRCA2 خطر تبدیل توده خوشخیم به بدخیم احتمالاً بیشتر است.
در هر صورت، مهم است که هر تغییر جدید یا توده در سینه خود را به پزشک خود گزارش دهید تا تشخیص صحیح بررسی شود و در صورت لزوم اقدامات لازم صورت گیرد. منتظر ماندن و عدم مراجعه به پزشک ممکن است به تشخیص و درمان به موقع مانع شود.
روش های درمان توده های خوش خیم پستان
درمان توده‌های خوشخیم پستان به نوع توده، اندازه، علائم ایجادشده و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد. در ادامه، روش‌های رایج درمان و مدیریت این توده‌ها توضیح داده شده است:
پیگیری و نظارت
بسیاری از توده‌های خوشخیم، به‌ویژه اگر کوچک و بدون علائم باشند، نیازی به درمان فوری ندارند.
پزشک ممکن است توصیه کند بیمار در فواصل زمانی معین برای انجام معاینه بالینی یا سونوگرافی مراجعه کند.
این روش برای توده‌هایی مثل فیبروآدنوم یا کیست‌های ساده مؤثر است.
دارودرمانی
اگر توده ناشی از تغییرات هورمونی باشد (مانند کیست‌ها)، پزشک ممکن است داروهایی برای تنظیم هورمون‌ها تجویز کند.
داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد و التهاب به کار می‌روند.
در برخی موارد خاص، داروهای جلوگیری از تولید استروژن ممکن است تجویز شوند.
تخلیه کیست‌ها
اگر توده خوشخیم یک کیست پر از مایع باشد و باعث درد یا ناراحتی شود، پزشک با استفاده از یک سرنگ، مایع داخل کیست را تخلیه می‌کند.
این روش ساده است و معمولاً در مطب پزشک انجام می‌شود.
جراحی
برای توده‌هایی که بزرگ شده‌اند، علائم شدیدی ایجاد می‌کنند، یا مشکوک به تغییرات غیرطبیعی هستند، جراحی توصیه می‌شود.
رایج‌ترین روش‌ها:
لامپکتومی: برداشتن توده و بخشی از بافت اطراف آن.
بیوپسی جراحی: اگر تشخیص قطعی نباشد، توده کاملاً برداشته و بررسی می‌شود.
درمان با حداقل تهاجم
آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA): برای توده‌های کوچک یا کیست‌ها استفاده می‌شود.
کرایوابلیشن: در برخی موارد، توده‌های کوچک با انجماد تخریب می‌شوند.
درمان‌های هورمونی
برای بیمارانی که تغییرات هورمونی باعث بروز توده‌ها شده‌اند، پزشک ممکن است هورمون‌درمانی را برای تعدیل هورمون‌ها تجویز کند.
چه زمانی توده های خوش خیم سینه جراحی می شوند؟
یکی از مواردی که باعث خارج کردن توده های پستان می شود، تشخیص پیش سرطانی بودن این توده ها است. یعنی یک سری تغییراتی در توده های خوش خیم ایجاد شده که در آینده احتمال بدخیم شدن آن ها مطرح است و باید از سینه خارج شود. مانند تغییرات atopic یا فیبرو آندوم هایی که بسیار پر سلول هستند و در خانم هایی که بالای 40 سال سن دارند.
پیشگیری از ابتلا به توده های خوش خیم پستان
غربالگری یکی از ارکان بسیار مهم در تشخیص به موقع بیماری های پستان است و یکی از تنها روش هایی است که می توان به وسیله آن بیماری های پستان را در مراحل اولیه تشخیص داد و از بروز هر گونه بیماری در سینه جلوگیری کرد. یکی از روش های بسیار مهم غربالگری پستان، انجام خودآزمایی ماهیانه پستان ها در منزل و مراجعه به موقع به جراح سینه با مشاهده هر گونه توده برجسته در سینه است.
